- HISPALIS
- I.HISPALISBaeticae prov. urbs pulcherrima, antiquissima, clarissima, et omnium Hispaniae maxima, Romanorum colonia cognomine Romulensis, a qua unus ex 4. Baeticae conventibus Hispalensis dicitur. Plin. l. 3. c. 3. Hodie Sevilla vulgo, Italis Seviglia, Gallis Seville, Anglis Sevil, dicitur, Hispali, Herculis filio, nomen, atque primordium, Iul. Caesari restaurationem; Raymiro Regi, ac longo deinde tempore Ferdinando III. a Mauris, qui eam, cum reliqua regni parte cepêrunt, A. C. 713. tenuêruntque usque ad A. C. 1248. liberationem defert. Ariae Montano videtur nomen Phoenicum, ex Spila seu Spala deflexum, quod Planitiem seu virentem reg. significat. Urbs ad mare Gaditanum sita est, formâ rotundâ, aedium pucherrimarum frequentiâ nitidissime culta, totiusque Hispaniae emporium florentissimum, quod ex variis mundi partibus, maxime vero ex India Occid. quaestus incredibiles facit. Situ omnes Hisp. urbes excedit. Agrum habet pinguem et peramoenum, omnis generis frugum, olei, olivarum, dactylorum, et citriorum feracem. Eam nobilissimus fluv. Baetis praeterlabitur: In cuius adversa ripa suburbium habet, amplum, Triana. Cum castro antiquo, sedes Metropolitae. 20. leuc. Hisp. a Corduba in Occ. 55. ab Ulyssipone in Eur. totidem a Toleto, in Austr. 16. ab ora Oceani. Baudr. Praeterea Academia hîc, Inquisitio, Moneta, quae vulgo aurea Turris dicitur: tantumque hîc et Segoviae moneta Hispanica cuditur. De hac Hisp. Qui no ha visto Sevilla, no ha visto Maravilla. In urbe hac regia, A. C. 1555. fidelium ultra 300. Ecclesia erat occulta: de qua quamprimum Inquisitoribus suboluit, persecutio instituta et Ioh. Pontius Comes, Ioh. Consalvus, Ioh. Aegidius, contionatores Hispalenses, combusti, A. C. 1559. Isabellae Veniae domus diruta, ipsaque cum Maria Viraesia, Cornelia Bohorquia, aliisque similiter neci tradita est. Passus item Garcias Arias, qui primus in Isid. sodalitium religionem intulerat, plurimique alii. Nec parcitum Constatnino Pontio, paulo ante Carolo V. a confessionibus. Hispali dein Pinciam flamma pervolavit etc. Vide Thuan. Hist. l. 23. ac Librum Inquisit. Hisp. apud Laet. Comp. Hist. Univ. Et plura de Urbe apud Rodrig. Carum Antiquid. de Sevilla. Alphonsum Morgad. Hist. de Seu. Meridam Descript. Hist. Marianam Hist. Hisp. Alios. Hispal Sil. Ital. Punic. Bell. dicitur. l. 3. v. 391.Et celebre Occano, atque alternis aestibus Hispal.Strabo l. 3. p. 141.II.HISPALISvulgo AUREA dicta, urbs in parte Bor. Iamaicae ins. in finu Mexicano, in qua templum cum Abbatiali dignitate, ubi primatum gessit Petrus Martyr AngleriusMediolanensis, vir in tractandis Iudicis rebus deligens. Hodie etiam dicitur Sevilla del Oro. Ioh. Matal. Metell. Cum portu, sub Anglis, a paucis annis, parva et male culta. Baudr.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.